Bestuurders Fleur Gräper (IPO) en Monique Stam (VNG) verzorgen de aftrap. Speelt het regionaal mobiliteitsprogramma een rol in het Uitvoeringsoverleg? Monique Stam, wethouder bij de gemeente Heerhugowaard, namens de VNG commissie EKEM en lid van het uitvoeringsoverleg Klimaatakkoord mobiliteit, geeft aan dat het Rijk echt nodig is om van regionale mobiliteitsprogramma’s (RMP's) een succes te maken. De verbinding met Regionale Energie Strategie (RES), Omgevingsagenda, Zero Emissie Stadslogstiek, Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) zou nog veel beter kunnen. De uitvoering van het Klimaatakkoord vergt capaciteit en financiering die nu ontbreekt bij veel gemeenten. Ook moet het Klimaatakkoord meer gaan leven bij gemeenten. Op de RES zit bijvoorbeeld veel meer energie dan op het maken van een RMP.
Fleur Gräper, gedeputeerde bij de provincie Groningen, voorzitter van de Bestuurlijke Adviescommissie Mobiliteit van het IPO en ambassadeur van de pijler personenmobiliteit van het Uitvoerings Overleg Mobiliteit van het Klimaatakkoord, vertelt dat RMP’s regelmatig op het uitvoeringsoverleg worden besproken. De vraagstukken op het gebied van mobiliteit vergen een regionale aanpak. En ook een integrale aanpak, gebouwde omgeving en elektriciteit spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van duurzame mobiliteit. Het gaat om de mobiliteitsparagraaf in de volle breedte. Voor voldoende netcapaciteit en financiering is het Rijk echt nodig.
Ambities van de RMP-regio
Na de bestuurlijke introductie presenteert Jurgen de Haan (CROW) het rapport ‘
Klimaatbeleid: De ambitie van de regio’. Samen met Natuur&Milieu, een van de medeondertekenaars van het Klimaatakkoord, onderzocht CROW de stand van zaken van de regionale mobiliteitprogramma’s. In februari en maart 2021 interviewden zij samen alle regiocoördinatoren die betrokken zijn bij, of verantwoordelijk zijn voor de totstandkoming van de 28 RMP’s. In het Klimaatakkoord van 2019 spraken diverse partijen onder andere af dat decentrale overheden regionale mobiliteitsprogramma’s maken. In de interviews is gevraagd hoe ver de regio's zijn met het maken van een RMP en/of duurzaam mobiliteitsbeleid, waar de coördinatoren tegenaan lopen, in hoeverre er afstemming plaatsvindt met andere trajecten zoals Omgevingswet, energie en laadpalen en hoe het proces wordt gefinancierd.
Uit de gesprekken blijkt dat er na twee jaar slechts 2 RMP’s zijn. Wel werkt de helft van de regio’s momenteel aan een RMP. Gemeenten en regio's willen meer centrale regie op het maken van RMP’s, een 'nationaal mobiliteitsprogramma', meer duidelijkheid over de doelstellingen ten aanzien van het klimaat voor de regio’s en meer capaciteit voor met name de uitvoering van de RMP’s. Zie ook
deze presentatie.
Ambities van de regio’s
Na de toelichting gaan de deelnemers met elkaar in gesprek. Wat willen zij graag delen? Welke vragen hebben ze voor collega’s en wat hebben ze nodig bij de ontwikkeling van hun RMP? Lees hier de
inbreng van de deelnemers.
Effecten van maatregelen
Voor het kiezen van maatregelen die in een regionaal mobiliteitsprogramma passen liet CROW een
tiental factsheets maken. Eric Tol (CE Delft) licht de factsheets toe aan de hand van de overzichtsgrafiek:
Eerste inzicht
De sheets geven een goed eerste inzicht. Wel moet de regio het zelf verder uitrekenen. Samen met gemeenten kun je maatregelen regionaal oppakken. De percentages in de factsheets hebben betrekking op alle mobiliteit in een regio. Achtergronden over de sheets lees je op
deze webpagina.
In de sessie worden enkele factsheets en maatregelen door de deelnemers besproken. Lees hier de
opmerkingen van de deelnemers over vijf factsheets: Hubs, Zero Emissie Stadslogistiek, Elektrische deelauto's, Deelmobiliteit en Werkgeversaanpak.
Belangrijkste aanbevelingen
Aan het einde van de bijeenkomst krijgen de deelnemers de vraag wat de belangrijkste aanbevelingen zijn die in het rapport staan. Een goede financieringsstructuur van RMP’s, bijvoorbeeld via BO-MIRT, vinden de deelnemers het belangrijkst. Daarnaast: voldoende menskracht, middelen en kennis voor de regio’s en gemeenten en een nationaal mobiliteitsprogramma met een gezamenlijke doelstelling voor de RMP’s.
Het valt Taco Schmidt (IPO) op dat het voor iedereen moeilijk onder woorden is te brengen waar we het precies voor doen, zo’n RMP. Hij neemt dat mee naar het mobiliteitsmanagersoverleg (AAC). Het is duidelijk dat er een financieringsvraag ligt. Wellicht moeten we toe naar een structuur waarbij iets pas op het BO MIRT komt als het is opgenomen in het RMP, het is maar een idee. De RMP’s vragen om meer regie, vergelijkbaar met hoe dat gaat bij verkeersveiligheid. Ook is er sterke behoefte aan een vervolg op het uitwisselen en meedenken rond RMP’s, meld je hiervoor aan!
Carolin Röther (VNG) benadrukt dat het gaat om het positieve toekomstbeeld en welke maatregelen daarbij horen. Het is belangrijk om de effecten op CO2 in beeld te krijgen, maar het is meer dan CO2. Dat is belangrijk om mee te nemen naar de gemeenteraden en de inwoners. Het gaat ook om verbinden met de woningbouwopgaven, economie en leefbaarheid. Randvoorwaarden zijn van belang: nationale duidelijkheid (of regie) hoe kunnen we als overheden samen komen tot resultaten? En welke budgetten zijn er beschikbaar? Het heeft geen zin om een RMP op te stellen om het vervolgens niet te kunnen uitvoeren omdat voldoende menskracht en middelden ontbreken. Belangrijk is dat de transitie ook gaat over gedragsverandering.
Leercafé RMP Klimaat begin juni
Jurgen de Haan (CROW) vertelt dat er begin juni weer een leercafé komt. Daarin staan de cijfers centraal. Zo is er een
landelijke monitor van het Klimaatbeleid. Willen de regio’s het Klimaatbeleid monitoren, en zo ja wat precies? Daarnaast werkt CROW momenteel aan cijfers: wat zijn de huidige CO2-cijfers voor iedere regio en wat zijn die voor 2030? Kan iedere regio hiermee zijn eigen regionale CO2-opgave formuleren? Wat is nog meer nodig? En hoe past reflexieve monitoring hierbij? We zien je graag terug begin juni!