De 24ste editie van het internationale congres Walk21 was dit jaar in Lissabon, van 14 tot en met 18 oktober. Het thema was ‘inclusiviteit’. Namens CROW waren Hillie Talens en Wilma Slinger erbij om kennis op te doen en kennis te delen, bijvoorbeeld over de Ontwerpwijzer voetgangers. 



De internationale aandacht voor de voetganger groeit nog steeds. Zo’n 62 landen hebben inmiddels al een loopbeleid. De volgende stap is om dit beleid ook te monitoren en verder te verbeteren. Daar was genoeg inspiratie voor op te doen tijdens Walk21. Vanuit Nederland waren ongeveer twintig mensen – werkzaam bij gemeenten, provincies, adviesbureaus, ministerie van IenW, kennisinstellingen en CROW – naar Lissabon gereisd.
 
Puntsgewijs volgt hier een samenvatting van de belangrijkste punten:

• De presentaties over inclusiviteit maakten duidelijk dat participatie en cocreatie veel worden ingezet bij ontwikkeling van de openbare ruimte.
• De keynote-speakers wisten te inspireren met nieuwe slogans: 'van een productieve stad naar zorgzame-stad' en 'van een functionele naar een relationele stad'. Ook werd het belang van sticky places genoemd. Dit zijn plekken voor ontmoeting. Het kunnen ook oversteekplaatsen of kruispunten zijn die je anders inricht.
• Om de beloopbaarheid en de toegankelijkheid van de openbare ruimte te meten zijn ontelbaar veel tools ontwikkeld. Vaak op straatniveau, soms op netwerkniveau. Allemaal met andere indicatoren en uitgangspunten. Wat meer uniformiteit zou niet gek zijn. Een voorbeeld is deze tool uit Londen.
• Walk21 heeft ook een ‘Walkability-app’ ontwikkeld. Deze is met name bestemd voor inwoners waarin zij hun wensen kunnen aangeven. Daarnaast werkt de organisatie aan een audit-instrument in het kader van een Europees project.
• Bekijk lopen interdisciplinair. Portugal laat alle departementen eenmaal per jaar samenkomen rond het thema toegankelijkheid, om het belang van verbinding te benadrukken. Ook op provinciaal en gemeenteniveau heeft dat grote voordelen.
• De mobiliteitstransitie, waarbij de voetganger en de fietser in het beleid en bij ruimtelijke plannen bepalend zijn en het belang van de auto niet meer op de eerste plaats komt, gaat lang niet overal soepel. Duitsland worstelt bijvoorbeeld met het goed integreren van het thema in de nationale strategie. De auto staat daar op één, mede dankzij de industrie. Toch zijn ook daar op lokaal niveau successen te vieren, zo bleek uit diverse deelsessies.
• Het kind van nu is de oudere van het jaar 2100, denk daar nu al over na. Dus als het kind nu leert dat lopen een heel normale wijze van verplaatsen is, zal het zich als volwassene ook vaker te voet verplaatsen.
• Walkabillity wordt in modellen vaak in cijfers uitgedrukt, bijvoorbeeld bij loopstromen. De kwaliteit van de loopomgeving speelt daarin geen rol, en inclusiviteit is vaak geen criterium. De uitdaging is nu om ook beloopbaarheid te kwantificeren. Het CROW-project over een MKBA voor lopen kan hier een bijdrage aan gaan leveren.
• Zoals bij zoveel nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen gaat bij lopen veel aandacht uit naar beleid en plannen maken, te weinig naar de uitvoering ervan. Wel werden tijdens deelsessies successen gemeld vanuit diverse Europese steden.
• Ook in de voetgangerswereld blijkt een grote behoefte aan data. Wacht niet tot je al die data hebt maar documenteer voor- en na-situaties goed.
• Interessante netwerken zijn die van Biophilic cities, over de verbinding tussen steden en natuur, en rond het Pan European Master Plan on Walking (PEP).
• Het is belangrijk om verder te komen dan wat mooie voorbeelden. Voetgangers hebben baat bij een aaneengesloten netwerk van goede plekken.
• Veel mensen leven in een 2-tot-3-uur-stad in plaats van in een 15-minutenstad. Het is de grote uitdaging van deze tijd om de voorzieningen weer dichter bij de mensen te krijgen, zodat we minder afhankelijk worden van de auto.

 

Ontwerpwijzer voetgangers

Hillie Talens verzorgde een boeiende presentatie over de uitgangspunten voor voetgangersvriendelijk wegontwerp en legde de relatie met de Design Manual for Bicycle Traffic (de Engelstalige Ontwerpwijzer fietsverkeer). Ze vroeg daarbij aandacht voor de Ontwerpwijzer voetgangers en of er in de zaal behoefte bestond aan een Engelstalige versie van dit handboek. Het antwoord was een volmondig ‘JA’.
 
Niet alles kwam aan bod tijdens Walk21, de nadruk lag op beleid en data/tools, minder op gedragsaspecten of wegontwerp. Ook was de aandacht vooral gericht op steden. Aan de andere kant, in 2050 woont 70% van alle mensen in steden. Het waren inspirerende dagen die veel nieuwe contacten hebben opgeleverd en bestaande contacten zijn versterkt. 
 

Meer informatie

• Er waren veel sessies, dus niet alles was te volgen maar gelukkig hebben andere deelnemers ook hun reflectie gedeeld. Bijvoorbeeld Annemieke Molster.
• Voor wie het Walk21-congres wil bezoeken, in 2025 is het in Tirana, Albanië.
• Bekijk de website Walk21 Portugal. 
• Zie ook de aftermovie.